Lisyones de Judeo-Espanyol |
MuestraLingua
Indikativo de TENER (to have, to possess; in expressions, as in NOTAS #1, may mean "to be") Verbo irregolar.

por Rachel Bortnick


Prezente.

Egzemplo: En la Agada de Pesah esta eskrito "....Todo el ke tyene ambre, venga i koma. Todo el ke tyene de menester, venga i paskue...."

Yo tengo
Tu tienes/tyenes
El/Eya tiene/tyene

Mozotros tenemos
Vozotros tenesh
Eyos/Eyas tienen


Refran:

Kon el chapeyo ke tengo, digo bonjur.


Pasado Simple (I had, etc...)

Egzemplos: Anoche, tuvimos musafires en kaza. (Last night, we had guests at home.)

Yo tuvi/tuve
Tu tuvites
El/Eya tuvo

Mozotros tuvimos
Vozotros tuvitesh
Eyos/Eyas tuvieron/tuvyeron


Pasado imperfekto (I had, etc... or, I used to have, etc...)

Yo tenia/teniya
Tu tenias/teniyas
El/Eya tenia/teniya

Mozotros teniamos/teniyamos
Vozotros teniash/teniyash
Eyos/Eyas tenian


Refran:

Todo teniya Moshiko, sarna i sarampyon le manko!


Prezente del Subjontivo

Egzemplo: Auguro - Vidas largas ke tengash i tengamos.

Yo ke tenga
Tu ke tengas
El/Eya ke tenga

Mozotros ke tengamos
Vozotros ke tengásh
Eyos/Eyas ke tengan


Imperativo

Egzemplos: Ten un poko de paras ensima (Have some money on you). "Ten kargo!" (Be careful!). Ten un poko de pasensya (have a little patience).

Ten

Tene


Partisipio.

Egzemplo: "Ave tenido problemas kon mi komputadora." (I’ve had problems with my computer.)

Tenido


NOTA #1:

Tener ambre (to be hungry)
Tener sed (to be thirsty)
Tener kalor (to be hot)
Tener kaentura (to have fever)
Tener friyo (to be cold)
Tener razon (to be right)
Tener kargo (to be careful)
Ten kargo! (be careful)
Tener kargo de... (take care of...)
Tener el uzo de... (to have the custom, or habit, of...)
Tener pasensia (to be patient)
Tener menester (to need.)


NOTA #2:

TENER se emplea tanbien komo verbo augziliario para azer tiempos kompozados.

Egzemplo: Yo no tengo visto este filmo (understood to mean: I have never seen that film.)
Please note that "Yo no ave visto este filmo" means: I haven't seen this film yet - implies that you might still see it.)
En el pasado kompozado: "Yo no tenia visto este filmo", es mas o menos lo mezmo de "Yo no avia visto este filmo" (I had never seen that film - before that time in the past). Past perfect tense)